Archivos de Categoría: egutegia

URTEBARRI ETA ERREGEN Urteko lehen eguna, Urtebarri, eta seigarrena, Apalazio, ilusioz beteko egunak izan dira, batez be, umeentzat. Egun biotan eskuratzen ziran agilandoak baina abestuta, jakina. Urtebarrietan, “ Urtebarri, txarri belarri…” eta Erregen egunean “ Apalazio zalduna…” kantetan zan. Apalazio izena, latineko “apparitio”-tik dator, Errege-Magoen agerpena adierazteko. Beraz, zaharra dogu Apalazio izena. Baina  ikastolak sortzen…

Udabarriro, natura berdez jazten da eta loratzen doa uzta ederrak emoteko neguko lozorroan egon eta gero. Mundua mundu danetik, gizakiok beti ospatu dogu udabarriaren etorrera. Urtaro hori ospatzeko, tokian tokiko jai herrikoiak sortu dira Iñauteriak  zein Aratusteak  deritzagunak.Gure jaion jatorria antzinakoa da baina ezin ahaztu, besteak beste, jai greko-latinoen eragina. Ospakizunok Kristau aroaren aurrekoak dira.…

Guk, euskaldunok, ohitura zahar asko gorde doguz historian zehar eta euretariko bat “ San Juan Haretxa”-rena da. San Juan bezperan ipinten da  San Juan Haretxa gure baserrietako etxe-sarrera askotan, lore-xorta eta galburuz apaindurik. Izenak berak dinoskunez, hasieran haretxa izango zan, baina gero leizar landarea nagusitu da, erazago daukagulako nahinon. San Juan Haretxa, Eguzkilorea legez, etxe-babesaren…

Gaur, edozein dendatan erosi geinkez linozko soinekoak. Gurean be, ezagutu izan dogu linoaren kultura, linaza, linazasoro toponimo eta abizenak bitarteko. Linoa, udagoieneko San Lino inguruan ereiten zan gurean eta behin San Juanetatik lasterrera ebagi. Lino-landaretik lino-harirako bidea luzea zan. Behin lino heldua ebagi ezkero, ondo sikatzen zan eguzkitan. Hazia garandu eta gero, lino-bedar sikua, ur…